Zespół ciasnoty przedziałów powięziowych (compartment syndrome) jest stanem w wyniku którego ciśnienie wewnątrz zamkniętego przedziału mięśniowego (intracompartmental pressure – ICP) o zwiększonym natężeniu upośledza krążenie, jak również funkcje tkanek, doprowadzając do ich niedotlenienia.

Przyczyny zespołu ciasnoty przedziałów powięziowych

Zespół ciasnoty przedziałów powięziowych zdarza się w od 6% do 9% przypadków otwartych złamań podudzia. Czynnikiem powodującym powstanie tego powikłania może być przede wszystkim zmniejszenie objętości przedziału powięziowego (operacyjne zamknięcie nieprawidłowości powięzi, nazbyt opinające usztywnienie gipsowe, miejscowo działające ciśnienie zewnętrzne na przykład poprzez długotrwały napór kończyny pojawiający się u osób z utratą świadomości, u osób bez odpowiedniej pielęgnacji – po spożyciu alkoholu, narkotyków); zwiększenie zawartości przedziału powięziowego (krwawienie z uszkodzonego naczynia, samoistne pęknięcie naczynia, niewydolność żylna powstała na skutek unieruchomienia opatrunkiem gipsowym, wlewki pozażylne, przerost mięśni), oparzenia, rany postrzałowe.

Objawy zespołu ciasnoty przedziałów powięziowych

Do podstawowych oznak klinicznych ZPP zaklasyfikować należy przede wszystkim ból niewspółmierny względem występującego urazu (niewrażliwy na działanie preparatów farmaceutycznych), uczucie bólu pojawiające się w trakcie badania dotykiem oraz obrzęk przedziału powięziowego, silny ból pojawiający się przy biernym ruchu mięśni podejrzanych o zespół ciasnoty przedziałów powięziowych, niewłaściwe odczuwanie bodźców na skutek uszkodzenia nerwów obwodowych kończyn, osłabienie oraz niedowład mięśni (późny objaw). ZPP występuje w dwóch formach:

• postać ostra (OZPP), która wymaga podjęcia bezzwłocznego działania chirurgicznego z uwagi na wzrastające ciśnienie w obrębie przedziału wywołujące niedokrwienie (ischemia) i dalej martwicę tkanek;
• postać przewlekła (PZPP) dająca o sobie znać bez konkretnego powodu.

Rozpoznanie i leczenie zespołu ciasnoty przedziałów powięziowych

W większości przypadków pojawia się u osób czynnie uprawiających ćwiczenia ruchowe, ale zdarza się również u ludzi zupełnie nie zajmujących się sportem. Diagnoza stawiana jest zwykle w oparciu o badania kliniczne, jak też nieustającą obserwację chorego. Znaczące trudności diagnostyczne sprawia rozpoznanie ZPP u osób nieprzytomnych, małych pacjentów oraz chorych z utrudnioną komunikacją. Do leczenia przystępuje się w sytuacji gdy bezwzględna wartość ciśnienia ma wartość 30 mm Hg. Niezwykle istotne jest, aby postępowanie interwencję rozpocząć jak najszybciej. Bazuje ona przede wszystkim na przecięciu powięzi kończyny (fasciotomia) z odbarczeniem zajętych grup mięśniowych z jednoczesnym usunięciem przyczyny stanowiącej źródło choroby, na przykład ustabilizowaniem złamania kości. Zwłoka (od 4 do 6 godzin) w podjęciu leczenia może skutkować wystąpieniem nieodwracalnej martwicy nerwów obwodowych oraz mięśni. Z tej przyczyny może pojawić się przykurcz Volkmanna.

Leczenie zespołu ciasnoty przedziałów powięziowych w klinice ST Medical w Szczecinie

W przypadku konieczności leczenia zespołu ciasnoty przedziałów powięziowych serdecznie zapraszamy na konsultacje u przyjmujących w naszej klinice chirurgów. Szczegółowe informacje dostępne są na podstronie Chirurgia.