Zmiany zwyrodnieniowo-deformacyjne uważa się za dominujący czynnik w różnego rodzaju przewlekłych zespołach bólowych, niepełnosprawności i absencji chorobowej. Coraz częściej pojawiające się czynniki, takie jak otyłość, nadmierna aktywność podczas wysiłku fizycznego, uszkodzenia ciała, wydłużenie życia, a także zaburzenia metaboliczne i zapalne, spowodowały gwałtowny wzrost epidemii zmian zwyrodnieniowych w drugiej połowie XX wieku.

Procesy powodujące zwyrodnienie stawów

Zmiany zwyrodnieniowe można uznać za efekt postępującego biologicznego i mechanicznego uszkodzenia chrząstki stawowej (szklistej), warstwy podchrzęstnej kości, a także innych struktur tworzących staw. Generalnie przyczyniają się do rozwoju postępujących ograniczeń ruchomości stawów i jednocześnie silnego bólu. W sytuacji, gdy dyskomfort obejmuje kilka stawów, można go określić mianem choroby zwyrodnieniowej. Brak sprzyjających warunków do odbudowy chrząstki szklistej prowadzi do nieodwracalnego, postępującego procesu zmian zwyrodnieniowych. Chrząstka szklista składa się z proteoglikanów, komórek chrzęstnych (chondrocytów), kolagenu typu drugiego i wody. Tkanka chrzęstna pozbawiona jest naczyń krwionośnych, a jej odżywianie odbywa się z podchrzęstnej warstwy kości oraz mazi stawowej. Chrząstka szklista charakteryzuje się optymalnymi parametrami tribologicznymi, w szczególności niskim tarciem, dużą gładkością, optymalnym nawodnieniem mazią stawową oraz odpowiednią regulacją powierzchni stawowych. Uszkodzona chrząstka stawowa goi się poprzez tworzenie włóknistej blizny chrząstki pozbawionej korzystnych właściwości chrząstki szklistej.

Czynniki prowadzące do uszkodzenia stawów

Najczęstszymi okolicznościami powodującymi zużycie chrząstki stawowej są zmiany zwyrodnieniowe prowadzące do abrazji, zmiękczenia, zaniku i stopniowego oddzielania się chrząstki od zmienionej stwardniałej warstwy podchrzęstnej kości. Zwykle odżywianie chrząstki stawowej w zdrowym stawie regulowane jest ruchem i obciążeniem. Jednak przy ciągłym przeciążaniu stawu dochodzi do zwiększonej produkcji w chrząstce czynników zapalnych (substancji katabolicznych), tj. reaktywnych cząsteczek tlenu, interleukiny, tlenku azotu i czynnika martwicy nowotworu. Czynniki te stymulują syntezę i aktywację metaloproteinaz (enzymów proteolitycznych), prowadząc tym samym do degradacji macierzy chrzęstnej poprzez niszczenie kolagenu. Konsekwencją takich zmian jest obrzęk, zwiększone unaczynienie błony maziowej i jej przerost kosmków oraz dalsze bliznowacenie. Wraz ze stanem zapalnym błony maziowej dochodzi również do wytwarzania zbyt dużej ilości nieprawidłowego płynu maziowego, co prowadzi do wzrostu ciśnienia śródstawowego. Wówczas chrząstka stawowa jest częściowo przerzedzona, zmienia się jej elastyczność, staje się matowa i żółknie.

Leczenie zmian zwyrodnieniowych stawów w klinice ST Medical w Szczecinie

W przypadku problemów ze stawami serdecznie zapraszamy do wizyty u przyjmujących w naszej klinice ortopedów. Szczegółowe informacje dostępne są na podstronie Ortopedia.