Cynk odgrywa istotną rolę w prawidłowym rozwoju i funkcjonowaniu układu odpornościowego, dlatego też nawet jego niewielkie niedobory mogą wpływać na zwiększenie ryzyka zakażenia bakteryjnego, wirusowego czy też pasożytniczego. Znaleźć go można praktycznie w każdej tkance naszego organizmu. Pomimo pełnienia wielu ważnych funkcji nie jest magazynowany, więc musi być dostarczany razem z dietą.

Stres oksydacyjny

Stres oksydacyjny został uznany za ważny czynnik wpływający na rozwój chorób przewlekłych związanych z wiekiem, takich jak miażdżyca i pokrewne z nią zaburzenia sercowo-naczyniowe, rak, neurodegeneracja i choroby układu immunologicznego, jak również proces starzenia sam w sobie. Wytwarzanie reaktywnych form tlenu w sposób ciągły zmusza organizm do ciągłej walki z wolnymi rodnikami, do której konieczna jest obecność antyoksydantów. Suplementacja cynkiem wpływa na zmniejszenie stężenia produktów ubocznych stresu oksydacyjnego, takich jak dialdehyd malonowy (MDA), 4-hydroksyalkenale (HAE) oraz 8-hydroksydeoksyguaniny w osoczu. Zmniejsza również wytwarzanie TNF-α i IL-1β oraz markerów stresu oksydacyjnego.

Zalety suplementacji cynkiem

Suplementacja cynkiem zwiększa produkcję limfocytów oraz przywraca aktywność komórek NK biorących udział w pierwszej linii obrony organizmu przed patogenami ze względu na możliwość rozpoznania obcej komórki bez konieczności wcześniejszego kontaktu z tą komórką, zwiększając szybkość obrony organizmu, co jest szczególnie istotne u osób z niedoborem odporności, na przykład zakażonych wirusem HIV czy zmagających się z anemią sierpowatą.

U osób chorych na astmę czy przewlekły alergiczny nieżyt nosa cynk zwiększa liczbę komórek T regulatorowych, zmniejszając ryzyko zachorowania na zapalenie dróg oddechowych i ograniczając objawy związane z alergią na pyłki traw. Ponadto u dzieci chorych na astmę cynk zmniejsza uporczywe objawy, takie jak kaszel, świszczący oddech czy duszności.

W przypadku chorób autoimmunologicznych, w których organizm próbuje zwalczać tkanki własnego organizmu zamiast patogenów dostających się do jego wnętrza pomocna wydaje się suplementacja cynkiem, która zmniejsza niepożądane reakcje immunologiczne poprzez indukcję regulatorowych limfocytów T. W przypadku stwardnienia rozsianego czy reumatoidalnego zapalenia stawów dodatek cynku jest w stanie złagodzić nieprzyjemne objawy związane z nadmiernym stresem organizmu, hamując proliferację komórek T oraz zwiększając liczbę regulatorowych limfocytów T. U pacjentów chorych na RZS cynk zmniejsza opuchliznę stawów, ich poranną sztywność oraz poprawia możliwość poruszania się na dalsze odległości.

Dawkowanie cynku

Do suplementacji cynkiem trzeba jednak podchodzić ostrożnie, ponieważ jego nadmiar może zmniejszać odporność, w tym prowadzić do aktywacji limfocytów i fagocytozy neutrofilów. Należy też pamiętać, że cynk podawany w zbyt wysokich dawkach jest toksyczny, dlatego standardowo ustala się je indywidualnie. Dawki cynku można podzielić na niskie (5-10 mg) lub wysokie (25-45 mg). Niskie stosuje się w celach zapobiegawczych, natomiast wysokie – u osób narażonych na niedobory tego pierwiastka.

Naturalne źródła cynku

Bogatymi źródłami cynku są: czerwone mięso, jaja, orzechy, rośliny strączkowe, ryby i owoce morza. Jednakże najlepiej wchłaniany jest on ze źródeł zwierzęcych, z racji obecności fitynianów w produktach roślinnych, które zmniejszają jego przyswajanie.

Poradnia dietetyczna w klinice ST Medical w Szczecinie

W przypadku pytań dotyczących suplementacji cynku zapraszamy do wizyty u przyjmujących w naszej klinice dietetyków. Szczegółowe informacje dostępne są na podstronie Dietetyka.